Bisküvi kelime olarak Latince iki kere pişirilmiş (çifte kavrulmuş) anlamına gelen "biscocotus" sözcüğünden
türetilmiş, tahıl ürünlerinin fermente edilmek suretiyle kabartılarak
pişirilmesiyle elde edilen ürünlere verilen bir isim. Bisküvi eskiden çay
saatlerinde tüketilen bir besinken günümüzde ayak üstü yemek alternatifi olarak
da adlandırılıyor. Kuşkusuz bunun en büyük nedeni bisküvi çeşitlerinin eskiye
oranla oldukça fazla olması. Diyet, çikolatalı, kremalı, damla çikolatalı,
tahıllı, kepekli, portakallı bir çırpıda sayılan çeşitler.
Bisküvi şekerli, tuzlu - kraker, kremalı, kepekli -diyet,
vitamin ve mineral katkılı, kaplamalı marshmallow-çikolatalı gibi gruplara
ayrılmaktadır. Bunların da kendi aralarında muhtelif şekil ve tipte olanları
mevcuttur. Ayrıca teknolojik açıdan bisküviye benzemese de, bisküvi fabrikaları
tarafından oldukça fazla üretilen gofretler de bu sistematiğe dahil edilmiştir.
Ülkemizde bisküvi sektörü denilince sadece bisküvi kalemi değil batıda olduğu
gibi kek, çikolata, şekerleme kalemlerini de içine alan Confectionery (şekerleme)
tabiri ile değerlendirilmektedir.
Türkiye’de bisküviler keyif almak da dahil olmak üzere açlık
bastırmak, tatlı ihtiyacını gidermek, ailece misafirlerle bir aradayken
ikramlık olarak, çay veya kahve ile beraber pek çok farklı alanda tercih
edildiği görülüyor.
Ürün gruplarına bakıldığında ise son yıllarda özellikle
hibrid ürünler denilen iki farklı kategorinin özelliklerini bir arada taşıyan
ürünlere olan talebin arttığını görüyoruz. Çikolata ile bisküvi lezzetini bir
arada sunan ürünler bu konuda ilk sırada yer almakta.
Diğer bir tercih edilen ürün grubu da yolda/dışarıda yemeye
uygun, küçük paketlerde ya da tek lokmalık formatlarda sunulan ürünlerdir.
Özellikle gençlerin yoğun ilgi gösterdiği bu tip ürünlerin hem taşıma kolaylığı
hem de uygun fiyatı tercih edilmesinde en önemli etkenlerdendir. Tabii ki
kategoride yer alan inovatif çeşitler ve yenilikler de merak uyandırmakta ve
tüketicilerin ilgisini çekmektedir.
Lüks tüketim maddesi olarak kabul edilen bisküvinin, sağlığa
uygun olması, ayaküstü yenebilmesi, besleyici, lezzetli ve çocuklar için
eğlenceli olmasıyla son yıllarda giderek temel gıda maddesi olarak tüketilmeye
başlandı. Sağlıklı ürünler üretme eğiliminde olan bisküvi sanayii, hem lezzetli
ve tüketicilerin damak zevkine hitap eden, hem de sağlıklı ürünler üretme
çabasındadır.
Euromonitor’un araştırmasına göre, kişi başı bisküvi
tüketimi baz alındığında, en büyük bisküvi pazarı İrlanda’dadır. İrlanda’yı, Hollanda,
Belçika, İtalya, Birleşik Krallık, Yeni Zelanda, ABD, Uruguay ve Brezilya
izlemektedir.
AB ülkelerindeki en yüksek tüketim oranı 641 bin tonla
İtalya ve 638 bin tonla Almanya’ya aittir. Bisküvi tüketiminde İtalya ve
Almanya’yı 578 bin tonla Fransa ve 525 bin tonla Birleşik Krallık, takip
etmektedir. Bisküvi tüketiminin bir hayli yoğun olduğu AB ülkelerinde 2011
yılında kişi başı ortalama tüketim 7,74 kg, 2012 yılında 7,78 kg, 2013 yılında
ise 7,95 kg olarak kaydedilmiştir. 2014 yılı kişi başı tüketim miktarı ise
7,84’tür. Kişi başı tüketimde önde gelen ilk dört ülke 16,63 kg ile İrlanda,
16,16 kg ile Hollanda, 11,96 kg ile Belçika ve 10,56 kg ile İtalya’dır. Bu
ülkeleri 8-10 kg arası değişen tüketim oranlarıyla Bulgaristan, İspanya,
Fransa, Slovakya, Danimarka, Slovenya ve Hırvatistan izlemektedir.
CAOBISCO verilerine göre, 2011 yılı itibariyle kişi başına
bisküvi tüketiminde 21,76 kg ile İrlanda, 12,86 kg ile Hollanda, 10,40 kg ile
İtalya ve 10,09 kg ile Belçika ilk sıralarda yer alan ülkelerdir. Bunları 9,75
kg ile İngiltere, 9,30 kg ile İsviçre ve 8 ile 9 kg arasında değişen tüketim
miktarlarıyla Bulgaristan, Danimarka, Fransa, İspanya, Portekiz ve Slovakya
takip etmektedir.
Balkan ülkelerinde kişi başına bisküvi tüketiminin yaklaşık
7-8 kg seviyelerinde olduğu tahmin edilmektedir.
Avrupa’da 10-15 kg düzeylerinde olan kişi başına bisküvi
tüketimi Türkiye’de halen 6-7 kg seviyelerinde seyretmektedir.
Şekerli Mamul Sanayicileri Derneği’nin paylaştığı verilere
göre; Türkiye’nin bisküvi üretimi 2010 yılında, bir önceki yıla göre 12 bin ton
azalarak 563 bin ton civarında gerçekleşti. Aynı dönemde talepte de 25 bin
tonluk bir düşüş yaşanarak 425 bin tona geriledi. Türkiye İstatistik Kurumu
(TUİK) verilerine göre ise 2005 yılında 439 bin ton olan Türkiye bisküvi
üretimi, 2010 yılında 570 bin tona, 2011 yılında ise 605 bin tona ulaştı.
