1 Şubat 2007 Perşembe

Bilgisayar Tüketimi ve Tüketiciler


Bilgisayar hem iş dünyası için hem de kişisel hayat için gittikçe vazgeçilmez bir unsur halini alıyor. Bilgisayar kullanımının yaygınlaşmasının ülke ekonomisine büyük katkılar sağlayacağı inancındayım. Az gelişmiş ülkeler ile çok gelişmiş ülkeler arasındaki farkı bilgisayar kullanımının azaltacağını düşünüyorum.

Bilgisayarlaşmanın artmasıyla olumlu anlamda kültürel bir değişim de yaşadığımız kanısındayım. Bilgisayarlaşmanın bilgi ve beceri düzeylerimizi artırdığını, daha yaratıcı ve vizyonu olan bir toplum haline gelmemize yardımcı olduğunu hep beraber göreceğiz.

Kısaca bilgi çağının hakkını verebilmek için bilgisayarlaşmamız gerektiğini söyleyebilirim.

Bilgisayar kişisel bir üründür. Yakın gelecekte, cep telefonu olan herkesin bilgisayarının da olacağına inanıyorum. Bundan sonra “her eve bir bilgisayar” değil “herkese bir bilgisayar” kampanyalarının yürütüleceği kanaatindeyim.

Personel Computer (PC) tanımının dizüstü bilgisayarlara daha çok yakıştığını düşünüyorum. Çünkü dizüstüler gerçekten kişisel kullanıma mahsus bilgisayarlar. ABD ve AB ülkelerinde dizüstü bilgisayar satışları masaüstünü yakalamış durumdadır. 5 yıl içerisinde Türkiye’de toplam bilgisayar satışının sadece %10’unun masaüstü olacağını iddia ediyorum.

Yine 5 yıllık bir gelecekte bilgisayar sahiplik yaşı 7’ye inecektir. Bilgisayar değiştirme hızı da 2 yıla düşecektir. Buradan hareketle 77 yıl yaşayan bir insanın ömrü boyunca 35 bilgisayar alacağını söyleyebiliriz.

Bu bilgiden yola çıkarak bilgisayar satışlarının sürekli artacağını ve bilgisayar firmalarının arasındaki rekabetin çok çetin geçeceğini söyleyebiliriz. Rekabet zekası olan markalar ayakta kalacaktır.

Yaşamı boyunca 35 bilgisayar tüketecek bir insanın kaçıncı sırada almış olursa olsun en işine yarayan markayı sürekli almaya devam edeceğini ve marka bağımlısı haline geleceğini öngörmek zor değil. Bilgisayar kullanıcıları “illallah” dediği markayı ise bir daha almayacak ve yakınlarına da aldırmayacaktır.

Bu perspektiften bakınca, pazara yeni giren veya girecek yerli markaların şansının hala çok yüksek olduğunu söyleyebilirim.  (“İllallah” demediğimiz yerli marka yok gibi.)

Teknoloji firmalarını ürün ve finansal hatalardan çok, tüketici nefreti batırır. İnsanlar bir marka ile kötü deneyim yaşamış ve çözüm yolu bulamamış veya geç bulmuşlarsa, o markaya karşı nefret beslerler. Hatta o markanın tüketilmemesi için inanılmaz bir çaba içine girerler.  Markadan nefret duyan kişi, söz konusu ürün grubunun kanaat önderiyse, yani bir çok insan ona danışarak alışveriş yapıyorsa, marka hızla müşteri ve prestij kaybetmeye başlar.

Bilgisayar markaları, tüketicileri (potansiyel ve mevcut bilgisayar kullanıcılarını) iyi tanımalıdırlar. Tüketiciler hakkındaki bilginin derinliği pazarlama faaliyetlerini mükemmel hale getirecek, dolayısıyla tercih edilirliklerini artıracaktır.  

Araştırmalara göre bilgisayar alırken bireysel tüketicinin tercihlerini etkileyen etmenleri aşağıdaki gibi sıralanmaktadır.
1.      Tavsiye
2.      Önceki tecrübeler
3.      Fiyat
4.      Ürün Özellikleri /Konfigürasyon
5.      Ödeme koşulları
6.      Promosyon
7.      Kampanyalar
8.      Marka bilinirliği
9.      Reklamlar

Gördüğünüz gibi tavsiye birinci sıradadır. Yani ağızdan ağza pazarlama önemlidir. Bilirkişilerin görüşleri önemlidir. Kimdir bilir kişi? Şimdilik hayatlarında en az bir defa bilgisayar sahibi olanlardır. Bilgisayar mühendisleri, yazılımcılar veya bilgisayar kurtları üst düzey bilirkişilerdir. Bilirkişilerin görüş bildirmesi ilk defa bilgisayar alacakların tercihlerini damardan etkilemektedir.

Bu durumda yerli markalar bilgisayar sattıkları kişilere daha fazla önem göstermelidirler.  Özel yaklaşım sergilemeleri, müşteri memnuniyetine önem vermeleri gerekir.

Bu bilirkişilerin gözünde; kablosuz iletişim teknolojileri, yüksek çözünürlükte görüntü teknolojileri, yüksek kapasiteli depolama ve yedekleme teknolojileri, çokluortam özellikleri, uyumluluk, tasarım, kullanım kolaylığı, satış sonrası hizmet kalitesi ve toplam sahip olma maliyeti son kullanıcı açısından satın alma tercihlerini etkileyen ana faktörlerdir.

Kötü deneyim yaşatmış marka müşterisini ya direkt rakiplerine ya yeni markalara ya da merdiven altına kaçırabilmektedirler.

Sektöre yatırım yapan yerli markaların en büyük problemi merdivenaltı üretim denilen markasız (toplama) bilgisayarlardır. Bu bilgisayarlara olan ilgi her yıl düşmekle birlikte hala önemli bir miktara sahiptir. Yerli markaların kalitesizliği merdivenaltının yaşamasında önemli bir sebeptir.

Mevcut yerel markalar çıtayı yukarı çekmezse, bilgisayar ve parçaları dağıtıcısı olan diğer işletmeler de toplama ve/veya kendi markasıyla bilgisayar üretmeye ve satmaya cüret edecektir. Yerel markaların düşük kalitesi yeni girişimcileri cesaretlendirmektedir.

Fırsatçı ve gelir düzeyi düşük tüketiciler için satın almada en belirleyici etken önce fiyat, sonra ödeme koşulları, daha sonra konfigürasyondur.

İnsanlar, tanıdığı, güvendiği, kendisine tavsiye edilen, daha önce kullanmaktan memnun olduğu markalara yönelecektir.

İşte size bilgisayar tüketimine dair önemli ip uçları;

·         İnsanların bilgisayar alma ve/veya kullanma nedenleri sırasıyla;
o   İş amaçlı kullanım
o   İnternet kullanımı
o   Oyun oynamak
o   Chat (sohbet) yapmak
o   E-mail alıp vermek
o   Film seyretmek / Müzik dinlemek
o   Ödev hazırlamak
o   Yazı yazmak
o   Diğer nedenler

·         Türkiye’deki bilgisayar kullanıcılarının %75’inin 35 yaş altında olduğu tahmin edilmektedir.

·         Çocuklar eve alınan bilgisayarın markasını belirleyen unsurlardır.

·         Türkiye’de bilgisayar yenileme süresi ortalama 4-5 yıldır.

·         2006’da satılan bilgisayarların
o   %45’i taksitli kredi kartları ile
o   %10’u çekle
o   %25’i senetle
o   %20’si nakitle (elden/havale) alındığı tahmin ediliyor.

·         Bir araştırmaya göre yaş gruplarına göre bilgisayar kullanım oranları şöyle;


Bilgisayar Kullanan
İnternet Kullanan
Yaş Grubu
Kadın
Erkek
Kadın
Erkek
16-24
21.07
44.40
15.95
38.30
25-34
13.10
26.41
9.87
21.47
35-44
7.05
19.16
4.92
13.89
45-54
2.76
12.91
1.66
9.28
55-64
0.67
4
0.64
2.67
65-74
0.11
0.80
0.06
0.88


2007 yılında yaklaşık 3 milyon bilgisayar satılacağı tahmin ediliyor. Bu pazardan sağlam bir dilim almak isteyen markalar tüketicilerden yola çıkarak iş ve pazarlama planlarını yapmalıdırlar. Müşteri memnuniyeti de birinci hedefleri olmalıdır.