İnsanoğlu bundan 13 bin yıl önce tarıma başlayarak yerleşik
hayata geçmiştir. O günden itibaren otlardan, çadırlardan, kerpiçten yaptıkları
barakalarının zeminine bir şeyler öretme/koyma ihtiyacı duymaya başlamışlardır.
Hasırdan ve kalın iplerden kilimler yapmışlardır. Havlı yer döşeme dokuması
olan halıların tarihi MÖ binli yıllara dayanır. İlk orta Asya’da görülmüşlerdir.
Hemen hemen her uygarlık kendine has kilim ve halı dokuyarak bu alandaki kendi tasarım
geleneğini başlatmıştır. Sanayi devrimi ile birlikte makine yapımı kilim ve
halılar da ortaya çıkmıştır.
Yün, ipek, pamuk, jüt, bambu, polip, polyester ve benzeri
iplik çeşitlerinden, çeşitli düğüm teknikleri kullanılarak üretilen halıların pek
çok çeşidi bulunmaktadır.
·
El halısı
·
Parça Makine Halısı
·
Duvardan Duvara (Tafting) Makine Halı
·
Karo Halı
·
Diğer Halılar (jel, keçe ve halı benzeri yer
kaplamaları)
2016 yılında yaklaşık 7,5
milyar nüfusa ulaşan dünyada ev ve iş yerlerinde serili olan halı miktarının
yaklaşık 18,4 milyar metrekare olduğunu,
aynı yıl yaklaşık 2,5 milyar metrekare
halı satıldığını, perakende fiyatlarıyla sektörün büyüklüğü yaklaşık 88,7 milyar dolar olduğunu, bu rakamın 49,8
milyar dolarının aracılara, 1 milyar doların nakliyeye, 37,9 milyar dolarının
da üreticilere kaldığını tahmin ediyorum. (Bu tahmine nasıl ulaştığımı
aşağıdaki tablolarda görebilirsiniz)
|
|
Birim
|
Dünya
|
||
|
Nüfus
|
insan
|
7.444.000.000
|
||
|
Hane Başına Nüfus
|
insan
|
3,4
|
||
|
Hane Sayısı
|
adet
|
2.189.411.765
|
||
|
Hane Başına Ortalama Halı Miktarı
|
metrekare
|
7,0
|
||
|
Evlerde Serili Toplam Halı Miktarı
|
metrekare
|
15.325.882.353
|
83%
|
|
|
Ne Kadarı El Halısı
|
metrekare
|
1.839.105.882
|
12%
|
|
|
Ne Kadarı Parça Makine Halı
|
metrekare
|
12.873.741.176
|
84%
|
|
|
Ne Kadarı Duvardan Duvara Halı
|
metrekare
|
459.776.471
|
3%
|
|
|
Ne Kadarı Diğer (keçe, jel…vb) Halı
|
metrekare
|
153.258.824
|
1%
|
|
|
İşyerlerinde Serili Toplam Halı Miktarı
|
metrekare
|
3.065.176.471
|
17%
|
|
|
Ne Kadarı Duvardan Duvara Halı
|
metrekare
|
1.685.847.059
|
55%
|
|
|
Ne Kadarı Karo Halı
|
metrekare
|
1.379.329.412
|
45%
|
|
|
Ev ve İşyerlerinde Serili Toplam Halı
|
metrekare
|
18.391.058.824
|
100%
|
|
|
El
Halısı
|
Kullanımda Olan Halı Miktarı
|
metrekare
|
1.839.105.882
|
|
|
Ortalama Halı Yenileme Süresi
|
yıl
|
20
|
||
|
Hanelerin Yıllık Alım Miktarı
|
metrekare
|
91.955.294
|
||
|
Ortalama Metrekare Perakende Fiyatı
|
dolar
|
200,00
|
||
|
Sektör Büyüklüğü (tüketici fiyatlarıyla)
|
dolar
|
18.391.058.824
|
100%
|
|
|
Aracılara
(Toptancı ve Perakendeci) Kalan Gelir
|
dolar
|
12.873.741.176
|
70%
|
|
|
Yabancı
Üreticilere Kalan Gelir (ithalat)
|
dolar
|
3.678.211.765
|
20%
|
|
|
Yerli
Üreticilere Kalan Gelir
|
dolar
|
1.839.105.882
|
10%
|
|
|
Yerli Üreticilerin Yurtdışı Geliri (ihracat)
|
dolar
|
3.446.484.424
|
65%
|
|
|
Yerli Üreticilerin Toplam Geliri
|
dolar
|
5.285.590.306
|
100%
|
|
|
Parça
Makine Halı |
Kullanımda Olan Halı Miktarı
|
metrekare
|
12.873.741.176
|
|
|
Ortalama Halı Yenileme Süresi
|
yıl
|
7
|
||
|
Hanelerin Yıllık Alım Miktarı
|
metrekare
|
1.839.105.882
|
||
|
Ortalama Metrekare Perakende Fiyatı
|
dolar
|
34,00
|
||
|
Sektör Büyüklüğü (tüketici fiyatlarıyla)
|
dolar
|
62.529.600.000
|
100%
|
|
|
Aracılara
(Toptancı ve Perakendeci) Kalan Gelir
|
dolar
|
34.391.280.000
|
55%
|
|
|
Yabancı
Üreticilere Kalan Gelir (ithalat)
|
dolar
|
9.379.440.000
|
15%
|
|
|
Yerli
Üreticilere Kalan Gelir
|
dolar
|
18.758.880.000
|
30%
|
|
|
Yerli Üreticilerin Yurtdışı Geliri (ihracat)
|
dolar
|
8.788.535.280
|
32%
|
|
|
Yerli Üreticilerin Toplam Geliri
|
dolar
|
27.547.415.280
|
100%
|
|
|
Duvardan
Duvara Halı (Haneler) |
Kullanımda Olan Halı Miktarı
|
metrekare
|
459.776.471
|
|
|
Ortalama Halı Yenileme Süresi
|
yıl
|
9
|
||
|
Hanelerin Yıllık Alım Miktarı
|
metrekare
|
51.086.275
|
||
|
Ortalama Metrekare Perakende Fiyatı
|
dolar
|
18,00
|
||
|
Sektör Büyüklüğü (tüketici fiyatlarıyla)
|
dolar
|
919.552.941
|
100%
|
|
|
Aracılara
(Toptancı ve Perakendeci) Kalan Gelir
|
dolar
|
275.865.882
|
30%
|
|
|
Yabancı
Üreticilere Kalan Gelir (ithalat)
|
dolar
|
229.888.235
|
25%
|
|
|
Yerli
Üreticilere Kalan Gelir
|
dolar
|
413.798.824
|
45%
|
|
|
Yerli Üreticilerin Yurtdışı Geliri (ihracat)
|
dolar
|
215.405.276
|
34%
|
|
|
Yerli Üreticilerin Toplam Geliri
|
dolar
|
629.204.100
|
100%
|
|
|
Diğer
(jel, keçe vb) Halı (Haneler) |
Kullanımda Olan Halı Miktarı
|
metrekare
|
153.258.824
|
|
|
Ortalama Halı Yenileme Süresi
|
yıl
|
3
|
||
|
Hanelerin Yıllık Alım Miktarı
|
metrekare
|
51.086.275
|
||
|
Ortalama Metrekare Perakende Fiyatı
|
dolar
|
10,00
|
||
|
Sektör Büyüklüğü (tüketici fiyatlarıyla)
|
dolar
|
510.862.745
|
100%
|
|
|
Aracılara
(Toptancı ve Perakendeci) Kalan Gelir
|
dolar
|
204.345.098
|
40%
|
|
|
Yabancı
Üreticilere Kalan Gelir (ithalat)
|
dolar
|
76.629.412
|
15%
|
|
|
Yerli
Üreticilere Kalan Gelir
|
dolar
|
229.888.235
|
45%
|
|
|
Yerli Üreticilerin Yurtdışı Geliri (ihracat)
|
dolar
|
71.801.759
|
24%
|
|
|
Yerli Üreticilerin Toplam Geliri
|
dolar
|
301.689.994
|
100%
|
|
|
Duvardan
Duvara Halı (İşletmeler) |
Kullanımda Olan Halı Miktarı
|
metrekare
|
1.685.847.059
|
|
|
Ortalama Halı Yenileme Süresi
|
yıl
|
6
|
||
|
İşletmelerin Yıllık Alım Miktarı
|
metrekare
|
280.974.510
|
||
|
Ortalama Metrekare Perakende Fiyatı
|
dolar
|
12,00
|
||
|
Sektör Büyüklüğü (tüketici fiyatlarıyla)
|
dolar
|
3.371.694.118
|
100%
|
|
|
Aracılara
(Toptancı ve Perakendeci) Kalan Gelir
|
dolar
|
842.923.529
|
25%
|
|
|
Yabancı Üreticilere
Kalan Gelir (ithalat)
|
dolar
|
1.011.508.235
|
30%
|
|
|
Yerli
Üreticilere Kalan Gelir
|
dolar
|
1.517.262.353
|
45%
|
|
|
Yerli Üreticilerin Yurtdışı Geliri (ihracat)
|
dolar
|
947.783.216
|
38%
|
|
|
Yerli Üreticilerin Toplam Geliri
|
dolar
|
2.465.045.569
|
100%
|
|
|
Karo
Halı Kaplamaları (İşletmeler) |
Kullanımda Olan Halı Miktarı
|
metrekare
|
1.379.329.412
|
|
|
Ortalama Halı Yenileme Süresi
|
yıl
|
7
|
||
|
İşletmelerin Yıllık Alım Miktarı
|
metrekare
|
197.047.059
|
||
|
Ortalama Metrekare Perakende Fiyatı
|
dolar
|
15,00
|
||
|
Sektör Büyüklüğü (tüketici fiyatlarıyla)
|
dolar
|
2.955.705.882
|
100%
|
|
|
Aracılara
(Toptancı ve Perakendeci) Kalan Gelir
|
dolar
|
1.182.282.353
|
40%
|
|
|
Yabancı
Üreticilere Kalan Gelir (ithalat)
|
dolar
|
1.330.067.647
|
45%
|
|
|
Yerli
Üreticilere Kalan Gelir
|
dolar
|
443.355.882
|
15%
|
|
|
Yerli Üreticilerin Yurtdışı Geliri (ihracat)
|
dolar
|
1.246.273.385
|
74%
|
|
|
Yerli Üreticilerin Toplam Geliri
|
dolar
|
1.689.629.268
|
100%
|
|
|
Her
Türlü
Halı |
Kullanımda Olan Halı Miktarı
|
metrekare
|
18.391.058.824
|
|
|
Ortalama Halı Yenileme Süresi
|
yıl
|
7,3
|
||
|
Kullanıcıların Yıllık Alım Miktarı
|
metrekare
|
2.511.255.294
|
14%
|
|
|
Ortalama Metrekare Perakende Fiyatı
|
dolar
|
35,31
|
||
|
Sektör Büyüklüğü (tüketici fiyatlarıyla)
|
dolar
|
88.678.474.510
|
100%
|
|
|
Aracılara (Toptancı
ve Perakendeci) Kalan Gelir
|
dolar
|
49.770.438.039
|
56%
|
|
|
Yabancı Üreticilere
Kalan Gelir (ithalat)
|
dolar
|
15.705.745.294
|
18%
|
|
|
Yerli Üreticilere
Kalan Gelir
|
dolar
|
23.202.291.176
|
26%
|
|
|
Yerli Üreticilerin Yurtdışı Geliri (ihracat)
|
dolar
|
14.716.283.341
|
39%
|
|
|
Yerli Üreticilerin Toplam Geliri
|
dolar
|
37.918.574.517
|
100%
|
Üreticilerin 2017 yılında elde ettiği yaklaşık 37,9 milyar
dolarlık gelirin ürün gruplarına ve iç/dış pazar dağılımına dair tablom da
aşağıdaki gibidir.
|
Satış (m2)
|
m2
Payı |
Üreticilerin
Geliri ($) |
Üreticilerin
m2 Geliri ($) |
Gelir
Payı |
Üreticilerin
İhracat Geliri ($) |
İhracatın
Payı |
Üreticilerin
İç Pazar Geliri ($) |
İç Pazarın
Payı |
|
|
El Halısı
|
91.955.294
|
3,7%
|
5.285.590.306
|
57,48
|
13,9%
|
3.446.484.424
|
65%
|
1.839.105.882
|
35%
|
|
Parça Makine Halısı
|
1.839.105.882
|
73,2%
|
27.547.415.280
|
14,98
|
72,6%
|
8.788.535.280
|
32%
|
18.758.880.000
|
68%
|
|
Duvardan Duvara Mak. Halısı
|
332.060.784
|
13,2%
|
3.094.249.669
|
9,32
|
8,2%
|
1.163.188.493
|
38%
|
1.931.061.176
|
62%
|
|
Karo Halı
|
197.047.059
|
7,8%
|
1.689.629.268
|
8,57
|
4,5%
|
1.246.273.385
|
74%
|
443.355.882
|
26%
|
|
Diğer Halılar
|
51.086.275
|
2,0%
|
301.689.994
|
5,91
|
0,8%
|
71.801.759
|
50%
|
229.888.235
|
76%
|
|
2.511.255.294
|
100,0%
|
37.918.574.517
|
15,10
|
100,0%
|
14.716.283.341
|
39%
|
23.202.291.176
|
61%
|
2016 yılındaki 14,7 milyar dolarlık ihracat pazarından
Türkiye 2,3 milyar dolar pay almıştır. En büyük ihracatçı 2,5 milyar dolar ile
ÇİN, en büyük ithalatçı 2,8 milyar dolar ile ABD’dir. (2015 yılında dünya halı
ihracatı 14,2 milyar dolar idi.)
|
Ülke Adı
|
2012
|
2013
|
2014
|
2015
|
2016
|
|
A.B.D
|
2,154,707
|
2,286,063
|
2,579,823
|
2,650,192
|
2,793,227
|
|
Almanya
|
1,281,041
|
1,321,341
|
1,332,665
|
1,171,000
|
1,216,667
|
|
İngiltere
|
1,101,813
|
1,171,824
|
1,328,013
|
1,243,101
|
1,187,343
|
|
Kanada
|
843,888
|
847,747
|
815,849
|
753,912
|
741,523
|
|
Japonya
|
725,983
|
680,207
|
649,589
|
546,762
|
569,474
|
|
Fransa
|
493,465
|
493,794
|
518,644
|
436,120
|
449,885
|
|
Avustralya
|
437,088
|
464,070
|
440,659
|
427,160
|
432,049
|
|
S. Arabistan
|
282,350
|
330,233
|
427,494
|
486,358
|
381,775
|
|
Hollanda
|
387,035
|
372,934
|
402,525
|
382,878
|
366,037
|
|
BAE
|
219,794
|
240,401
|
284,123
|
204,524
|
323,873
|
Halı çeşitlerinde en büyük evlerde kullanılan pay parça
halıya aittir. Perakende fiyatlarla 88,7 milyar dolarlık pazarın 62,5 milyar
doları parça halıya aittir. Bu rakama yaklaşık 1,8 milyar metrekare parça halı
satarak ulaşılmıştır. Ortalama perakende fiyatı yaklaşık 34 dolar/metrekaredir.
