Türkiye’de her yıl ortalama 1,3 milyon bebek doğuyor. Bebek
ürünleri pazarının 2017 yılında 8,5 milyar TL’ye ulaştığı tahmin ediliyor. Bu
pazarda giyimden sonraki en büyük pay bebek bezindedir.
İnsanlar bebeklerinin altlarını binlerce yıldır pamuk bezlerle
bağlamışlardır. Anneler bu bezleri atıklardan arındırdıktan sonra, bol
deterjanla yıkamış ve ardından da sabunlu suda kaynatarak sterilize etmiş ve
tekrar kullanmışlardır. Bu zahmetli işlem kullan-at
bebek bezleri çıkınca neredeyse sona ermiştir. Yine de Türkiye’de bebekleri
için hala pamuk bez kullanan aileler (%15 civarında) vardır.
Dünyada ilk “kullan-at” bebek bezi Amerikan Procter&Gamble firması tarafından "Pampers" markası altında üretilmiştir. 1956 senesinde P&G
araştırmacısı Victor Mills yeni dünyaya gelen torununun altını klasik pamuklu
bezlerle değiştirmekten ve bu işin pisliğinden usanmaya başlamıştı. Kullanıp
atılabilir kağıttan bebek bezi fikri o dönemde aklına düştü ve hemen idaresi
altındaki AR-GE çalışanlarına konu üzerinde kafa patlatmaları talimatını verdi.
En sonunda 1961 senesinde kullanıp atılabilir bir bebek bezi üretebildiler.
Ürün gerçekten dönemine göre müthiş potansiyeli olan bir buluştu. P&G
yöneticileri hemen bu buluşun üzerine atladı ve reklam ajanslarından buna güzel
bir isim bulmasını istediler ve kısa bir süre sonra Pampers markası doğdu. Bu
marka önce Amerika’da sonrada tüm dünyada o kadar başarılı oldu ki pek çok
ülkede kategorinin jenerik adı oldu.
Kullan-at bebek bezleri kağıt ve plastik bazlı ürünlerdir. İçlerinde
emici granüller (polimerler), sızdırmaz bariyerler, yönlendirici kanallar, elastik
bantlar ve daha çok materyal vardır.
Kullan-at bebek bezleri ilk çıktıklarından bugüne kadar sürekli
özellikler eklenerek bugünkü hallerine gelmişlerdir. Kuruluk ve rahatlık bebek
bezinde en büyük farklılaşma alanlarından biri gibi gözükmekle birlikte
üreticiler aşağıdaki alanlarda birbirleriyle rekabet halindedirler.
•
Emicilik (bebeğin
altının kuru kalması ve birden fazla atığı zapt edebilmesi için)
•
Sızdırmazlık (bebeğin
kıyafetlerinin temiz ve kuru kalması için)
•
Bantların
kolay açılıp takılabilmesi ve bunun sağlıklı tekrarı (alt
değiştirme kolaylığı)
•
Yumuşak
olması (pişiğe neden olmaması için, pişik olmayınca bebek huzurlu oluyor
ve huzurlu uyuyor)
•
Anti alerjik
olması (bebeklerin ciltleri hassastır, yanlış malzeme alerjiye neden
olur, alerji sadece bebeğin sağlığını bozmakla kalmaz huysuzlaşmasına da ne den
olur)
•
İnce olması (bebeğin
yürümesini ve oturmasını kolaylaştırıyor, ayrıca kıyafet giymeyi
kolaylaştırdığı gibi kıyafetlerin estetik durmasını da sağlıyor)
•
Esnek
olması (bebeğin hareketlerini kısıtlamıyor, böylece bebek bezden
rahatsız olmuyor.
•
Dolunca
sarkmaması (görüntü kirliliğini engellediği gibi, bebeğin hareket
kabiliyetini de engellemiyor. Ayrıca sarkmazsa sızdırmıyor.)
Markalar yukarıdaki alanlarda sürekli inovasyonlar yaparak
bezlerini geliştirmekte ve bezlerinin hünerlerini reklamlarda ve ambalaj
üstlerinde göstererek annelerin tercihi olmaya çalışmaktadırlar. Ama anneler öncelikle
tavsiyeden, sonra reklamdan, sonra da sonuçtan etkilenerek bebek bezi tercihi
yapmaktadırlar.
Annelerin bebek bezinden beklentilerini araştırmalarla (fokus grup
ve derinlemesine görüşmeler) belirleyen üreticiler, bu beklentileri
geliştirmeler ve inovasyonlarla karşılamaktadır. Üreticiler arasında pazara
yenilikçi ürün sokma yarışı vardır. Firmalar bir yenilik yaptıklarında
reklamlarını ve tanıtımlarını bunun üzerine inşaa ederek rekabette öne geçmeye
çalışmaktadırlar.
Yeni doğan bir bebek ilk aylarında günde 10-12 bez tüketir. Bu
sayı zamanla azalır ve 3 yaşlarında günde 4 beze kadar düşer. Bebekler genelde 3
yaşını doldurduktan sonra tuvalet alışkanlıklarını edinir ve bezi bırakırlar.
Bazı bebeklerde bez kullanımı daha geç dönemlerde biter. Ortalama bir bebek
hayatını ilk 3 yılında (36 ayda) yaklaşık 6.500 adet bez tüketir.
Bebekler büyüdükçe bezleri de büyümektedir. Üreticiler büyüklükler
konusunda standart numaralar geliştirmişlerdir.
•
0 numara bebek bezleri 2,5 kg ağırlığından
hafif prematüre bebekler için kullanılır.
•
1 numara bebek bezleri 2-5 kg ağırlığındaki
yenidoğan bebekler için kullanılır.
•
2 numara bebek bezleri 3-6 kg ağırlığındaki
bebekler için kullanılır.
•
3 numara bebek bezleri 4-9 kg ağırlığındaki
bebekler için kullanılır.
•
4 numara bebek bezleri 7-18 kg ağırlığındaki
bebekler için kullanılır.
•
4+ numara bebek bezleri 9-20 kg ağırlığındaki
bebekler için kullanılır.
•
5 numara bebek bezleri ise 11-25 kg ağırlığındaki
ve artık bez kullanımının sonuna gelmiş bebekler içindir.
•
6 numara bebek bezleri ise 16 kg ve
üstü ağırlığındaki ve hala bezi bırakamamış çocuklar içindir.
•
Bir bebek bezi
markası ‘7 numara’ bebek bezini
çıkarmıştır.
Bebekler çok bez tükettikleri için anneler fiyatlara da
duyarlıdır. Bebek bezi alışverişinde anneler genelde çok adetli ürünlere
yönelmekte, kalite ve fiyat karşılaştırması yaparak satın alma yapmaktadır. Annelerin
bebek bezi alışverişinde paket içindeki adet sayısı ve paket fiyatı
karşılaştırması yapmaları, üreticilerin özel (kampanyalı) paketler üretmesine neden
olmaktadır.
Türkiye’de bebek bezi fiyatları marketten markete çok
değişmektedir. Ayrıca firmalar sürekli kampanya yaptıkları gibi, özel ekonomik
paketler de çıkarmaktadır. Firmalar satış noktalarında aktiviteli kampanyalar
yaparak satışlarını artırmaya çalışmaktadır.
Aşağıdaki tabloda da görüleceği gibi bebek bezinin tanesine
tüketiciler yaklaşık 0,10 Euro
ödemektedirler.
|
Marka
|
Model
|
No
|
Paket
Adeti |
Paket
Fiyatı (TL) |
Adet
Fiyatı (TL) |
Adet
Fiyatı (€) |
|
Prima
|
Aktif Bebek
|
6
|
100
|
88,90
|
0,89
|
0,18
|
|
Prima
|
Aktif Bebek
|
5
|
150
|
89,90
|
0,60
|
0,12
|
|
Prima
|
Aktif Bebek
|
5
|
112
|
69,90
|
0,62
|
0,13
|
|
Prima
|
Aktif Bebek
|
4+
|
78
|
59,92
|
0,77
|
0,16
|
|
Prima
|
Aktif Bebek
|
4
|
136
|
74,87
|
0,55
|
0,11
|
|
Prima
|
Aktif Bebek
|
3
|
94
|
44,90
|
0,48
|
0,10
|
|
Prima
|
Aktif Bebek
|
3
|
90
|
39,90
|
0,44
|
0,09
|
|
Prima
|
Yeni Doğan
|
2
|
136
|
57,90
|
0,43
|
0,09
|
|
Prima
|
Yeni Doğan
|
2
|
108
|
40,90
|
0,38
|
0,08
|
|
Prima
|
Yeni Doğan
|
1
|
132
|
51,90
|
0,39
|
0,08
|
|
Prima
|
Yeni Doğan
|
1
|
112
|
40,90
|
0,37
|
0,07
|
|
Prima
|
Premium Care
|
0
|
30
|
13,44
|
0,45
|
0,09
|
|
Huggies
|
Normal
|
5
|
68
|
37,50
|
0,55
|
0,11
|
|
Huggies
|
Mega Paket
|
5
|
136
|
79,90
|
0,59
|
0,12
|
|
Huggies
|
Külot Bez
|
6
|
30
|
30,32
|
1,01
|
0,21
|
|
Huggies
|
Külot Bez
|
5
|
80
|
49,90
|
0,62
|
0,13
|
|
Huggies
|
Külot Bez
|
4
|
72
|
44,90
|
0,62
|
0,13
|
|
Huggies
|
Yeni Unisex
|
4
|
42
|
24,90
|
0,59
|
0,12
|
|
Huggies
|
Mega Paket
|
3
|
200
|
79,20
|
0,40
|
0,08
|
|
Huggies
|
Kızlar
|
3
|
50
|
12,90
|
0,26
|
0,05
|
|
Huggies
|
Erkekler
|
3
|
50
|
23,92
|
0,48
|
0,10
|
|
Molfix
|
Ultra Avantaj Paketi
|
5
|
132
|
61,90
|
0,47
|
0,10
|
|
Molfix
|
Süper Fırsat Paketi
|
4
|
72
|
30,90
|
0,43
|
0,09
|
|
Molfix
|
Ultra Avantaj Paketi
|
4
|
148
|
59,90
|
0,40
|
0,08
|
|
Molfix
|
Ultra Avantaj Paketi
|
3
|
180
|
57,50
|
0,32
|
0,07
|
|
Molfix
|
ComfortFix
|
2
|
100
|
29,90
|
0,30
|
0,06
|
|
Molfix
|
Ekonomik Paket
|
2
|
78
|
22,94
|
0,29
|
0,06
|
|
Molfix
|
Ekonomik Paket
|
1
|
70
|
23,90
|
0,34
|
0,07
|
|
Can Bebe
|
Külot Bez
|
6
|
24
|
23,90
|
1,00
|
0,20
|
|
Can Bebe
|
Süper Aylık Paket
|
6
|
96
|
117,90
|
1,23
|
0,25
|
|
Can Bebe
|
Kazançlı Aylık Paket
|
5
|
60
|
29,90
|
0,50
|
0,10
|
|
Can Bebe
|
FlexFit
|
4+
|
132
|
59,90
|
0,45
|
0,09
|
|
Can Bebe
|
Süper Aylık Paket
|
4
|
148
|
59,90
|
0,40
|
0,08
|
|
Can Bebe
|
Süper Aylık Paket
|
3
|
180
|
52,90
|
0,29
|
0,06
|
|
Can Bebe
|
Yeni Doğan
|
1
|
80
|
22,59
|
0,28
|
0,06
|
|
Evy Baby
|
Ekonomik Paket
|
6
|
28
|
18,95
|
0,68
|
0,14
|
|
Evy Baby
|
Ekonomik Paket
|
5
|
36
|
18,95
|
0,53
|
0,11
|
|
Evy Baby
|
Ekonomik Paket
|
4
|
42
|
18,95
|
0,45
|
0,09
|
|
Evy Baby
|
Kremli
|
3
|
72
|
26,45
|
0,37
|
0,07
|
|
Evy Baby
|
Kremli
|
2
|
78
|
18,95
|
0,24
|
0,05
|
|
Evy Baby
|
Yeni Doğan
|
|
44
|
17,90
|
0,41
|
0,08
|
|
Komili
|
Mega Ekonomi
|
4
|
42
|
19,99
|
0,48
|
0,10
|
|
Komili
|
Mega Ekonomi
|
2
|
78
|
19,99
|
0,26
|
0,05
|
|
Sleeppy
|
Sensitive
|
6
|
24
|
19,40
|
0,81
|
0,16
|
|
Sleeppy
|
Sensitive
|
4
|
80
|
31,99
|
0,40
|
0,08
|
|
Sleeppy
|
Sensitive
|
3
|
48
|
19,25
|
0,40
|
0,08
|
|
Sleeppy
|
Sensitive
|
2
|
34
|
12,50
|
0,37
|
0,07
|
|
Sleeppy
|
Sensitive
|
1
|
70
|
19,20
|
0,27
|
0,06
|
|
4082
|
1.973,17
|
0,48
|
0,10
|
Yukarıdaki fiyat listesi 21 Mart 2018 tarihinde rast gele seçilen
e-ticaret sitelerindeki fiyatlar esas alınarak hazırlanmıştır. Tablodan da
anlaşılacağı gibi bebek bezinde bedenler büyüdükçe birim fiyat da artmaktadır. Ayrıca
külot bezler daha pahalıdır. (Euro kuru 4,91 TL alınmıştır.)
Türkiye’de açık ara pazar lider Prima’dır. (Pampers Türkiye’de Prima adı altında pazara
sunulmuştur) Son zamanlarda piyasaya giren yerli markalar her geçen yıl pazar paylarını
artırmaktadır.
2017 yılında 81 milyon nüfusa ve 0 ila 3 yaşları arasında yaklaşık
4 milyon bebeğe sahip olan Türkiye’de yaklaşık 3,4 milyon bezlenen bebek olduğunu,
toplam tüketimin de 7,2 milyar adet olduğu tahmin ediyorum. Bu tahmine nasıl
ulaştığımı aşağıdaki tabloda görebilirsiniz.
|
2017
|
0-12 ay
Bebeklerin Tüketimi |
12-24 ay
Bebeklerin Tüketimi |
24-36 ay
Bebeklerin Tüketimi |
36-48 ay
Bebeklerin Tüketimi |
TOPLAM
|
|
Ortalama Günlük Kullanım
|
8
|
6
|
4
|
1
|
|
|
Ortalama Yıllık Kullanım
|
2.920
|
2.190
|
1.460
|
365
|
6.935
|
|
Türkiye'deki Bebek Sayısı
|
1.309.000
|
1.334.000
|
1.352.000
|
1.375.000
|
5.370.000
|
|
Hazır Bez Kullanım Oranı
|
86%
|
84%
|
70%
|
12%
|
63%
|
|
Bezlenen Bebek Sayısı
|
1.125.740
|
1.120.560
|
946.400
|
165.000
|
3.357.700
|
|
Bebek Bezi Tüketimi (Adet)
|
3.287.160.800
|
2.454.026.400
|
1.381.744.000
|
60.225.000
|
7.183.156.200
|
|
Ortalama Birim Fiyat (TL)
|
0,39
|
0,41
|
0,43
|
0,46
|
0,41
|
|
Bebek Bezi Tüketimi (TL)
|
1.285.279.873
|
1.001.242.771
|
598.986.024
|
27.643.275
|
2.913.151.943
|
|
Bebek Bezi Tüketimi (Euro)
|
311.961.134
|
243.020.090
|
145.384.957
|
6.709.533
|
707.075.714
|
Yukarıdaki hesaplama tablosu 2017 yılında bebek bezi pazarının 2,9 milyar TL (4,12 TL’lik kurdan
hesaplayacak olursak 707 milyon Euro)
olduğunu söylüyor. %5 büyüme öngörürsek pazarın bu sene 740 milyon Euro’ya ulaşacağını
söyleyebiliriz.
Kişisel görüşüm bu alanda yerli markaların 10 yıl içinde pazarın
büyük bölümüne hâkim olacakları yönündedir. Çünkü bebek bezinde karlılık her
geçen gün düşmektedir. Üstelik bu alanda inovasyon yapmak zor değildir.
Not 1: Bebek
bezi üreticileri genelde aşağıdaki ürün ailesini aynı marka adı altında sunmaya
çalışırlar.
•
Pramatüre Bebek Bezleri
•
Normal Bebek Bezleri
•
Külot Şeklinde Bebek Bezleri
•
Mayo Bebek Bezleri
•
Alıştırma Külotları
•
Alt Açma Bezleri
•
Bebeklere Özel Islak Mendil
Not 2: Sosyal
medya fenomeni olan deneyimli annelerin bebek bezi karşılaştırmalarını
aşağıdaki linklerden izleyebilirsiniz.
Not 3: Piyasadaki
bebek bezleri çeşit çeşittir ve kullanımları da farklılık gösterebilmektedir.
Doğru bağlanan bebek bezi bebeğe ve anneye mutluluk verirken, yanlış bağlanan
bebek bezi bebeğe ve anneye sorun çıkarmaktadır. Bebek bezini doğru takmak
bebek bezinden alınan verimi etkilemektedir. Bebek bezi kullanım şekilleriyle
ilgili videoları aşağıdaki linklerden izleyebilirsiniz.
